Inhoud en resultaten van de Onderzoeksagenda zijn ook bereikbaar via een selectie van de expertisegebieden van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Waar ze zich ook bevinden, objecten zijn voortdurend blootgesteld aan een omgeving die op ze inwerkt. Dit kan het verval van de materialen beïnvloeden, waardoor de waarde van het object verandert.
Een zgn. mockup (demonstratievoorbeeld) van het in 1992 door vandalisme beschadigde schilderij Who's afraid of Red, Yellow and Blue van Barnett Newman.
De omgeving kan ook invloed hebben op immateriële aspecten van een object. Denk bijvoorbeeld aan de beleving (hoe komt het kunstwerk of voorwerp over op de beschouwer), de leesbaarheid en de context: kenmerken die eveneens de waardering van een object bepalen.
Alle vervalprocessen en waardeveranderingen vinden hun oorzaak in één van de Tien Schadefactoren:
Onder het motto ‘voorkomen is beter dan genezen’ probeert de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed op deze tien gebieden beschermende maatregelen te treffen. Dit is het terrein van Preventieve Conservering, Veiligheidszorg en Facility Management. In verschillende projecten is de invloed van een of meer schadefactoren op verschillende materialen bestudeerd. Dat maakte het mogelijk een beter begrip te krijgen van de vervalprocessen en waardeverandering, schade te kunnen verklaren, maatregelen te kunnen treffen om herhaling daarvan te voorkomen en prognoses te maken om nog niet opgetreden schade bij voorbaat al te voorkomen.
Binnen het programma Collectie-risicomanagement is de methodiek ontwikkeld om prioriteiten te stellen voor te treffen maatregelen, zodat instellingen kunnen beschikken over maatwerkoplossingen voor hun eigen situatie.
Het denken in termen van risicomanagement heeft inmiddels geleid tot een verandering in de advisering op het gebied van omgevingsomstandigheden. Niet langer worden numerieke standaarden voor preventieve conservering gebruikt maar worden richtlijnen geboden die het mogelijk maken betaalbare maatwerkoplossingen voor de eigen situatie te vinden. Dat is mogelijk omdat enerzijds de collectiebeheerders in de afgelopen decennia professioneler zijn geworden in het toepassen van kennis en anderzijds omdat er dankzij onderzoek betere prognoses gemaakt kunnen worden over het verval van objecten en materialen. De vernieuwde richtlijnen voor museumverlichting (2008) en voor het museale binnenklimaat (2009), die op basis van risicomanagement zijn ontworpen, maken het mogelijk om met meer flexibiliteit en ruimere marges toch optimale toegankelijkheid met minimale risico’s te verwezenlijken.
